Lewatywa – co to jest i jak działa?
Lewatywa, znana również jako enema, to odwieczny zabieg medyczny, którego celem jest oczyszczenie końcowego odcinka jelita grubego, czyli odbytnicy i części jelita krętego. Polega na wlewaniu do jelita określonej ilości płynu, zazwyczaj wody lub specjalnego roztworu, poprzez odbyt. Działanie lewatywy opiera się na fizycznym wypłukiwaniu zalegających mas kałowych, które mogą być przyczyną zaparć lub stanowić przeszkodę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Zabieg ten, stosowany od tysięcy lat w różnych kulturach, ma na celu między innymi uwolnienie organizmu od toksyn i przywrócenie prawidłowego rytmu wypróżnień. Warto zaznaczyć, że jest to metoda łagodniejsza niż hydrokolonoterapia, która płucze całe jelito grube, podczas gdy lewatywa skupia się na jego dolnych partiach.
Podstawowe wskazania do wykonania lewatywy
Lewatywa znajduje zastosowanie w wielu sytuacjach klinicznych, przede wszystkim jako metoda zwalczania uporczywych zaparć. Kiedy inne sposoby okazują się nieskuteczne, wprowadzenie płynu do jelita może pomóc w ułatwieniu pasażu jelitowego i usunięciu zalegających stolców. Ponadto, lewatywy są nieocenione w procesie przygotowania pacjenta do różnego rodzaju badań diagnostycznych, takich jak kolonoskopia, która wymaga całkowicie oczyszczonego jelita grubego, aby zapewnić precyzyjne wizualizacje. Podobnie przed niektórymi zabiegami chirurgicznymi w obrębie jamy brzusznej, oczyszczenie jelit jest kluczowe dla bezpieczeństwa i przebiegu operacji. Warto również wspomnieć o zastosowaniu lewatywy w medycynie alternatywnej, gdzie bywa ona wykorzystywana w kontekście detoksykacji organizmu, choć w medycynie konwencjonalnej nie jest ona uznawana za główną metodę odtruwania.
Lewatywa a przygotowanie do badań i zabiegów
Przygotowanie do badań diagnostycznych, takich jak kolonoskopia, czy do zabiegów chirurgicznych jest jednym z głównych i najbardziej uzasadnionych wskazań do wykonania lewatywy. Aby badanie było wiarygodne, jelito grube musi być całkowicie wolne od resztek pokarmowych i mas kałowych. Lewatywa skutecznie usuwa te pozostałości, umożliwiając lekarzowi precyzyjne oględziny błony śluzowej jelita. Podobnie przed operacjami, szczególnie w obrębie jamy brzusznej i miednicy, oczyszczenie jelit minimalizuje ryzyko infekcji pooperacyjnych i ułatwia pracę chirurgom. W takich sytuacjach często stosuje się specjalne preparaty apteczne, które są bezpieczne i skuteczne.
Rodzaje lewatyw i stosowane płyny
Gotowe preparaty apteczne vs. domowe mikstury
Współczesna farmacja oferuje szeroki wybór gotowych preparatów do lewatyw, które są bezpieczne, skuteczne i łatwe w użyciu. Zazwyczaj zawierają one roztwory o odpowiednim stężeniu soli fizjologicznej lub substancji osmotycznie czynnych, które pobudzają perystaltykę jelit. W przeciwieństwie do nich, tradycyjne, domowe mikstury, takie jak te przygotowywane z kawy, moczu czy silnych naparów ziołowych, niosą ze sobą znacznie większe ryzyko podrażnień błony śluzowej jelita, a nawet poważniejszych uszkodzeń. Medycyna konwencjonalna zdecydowanie odradza stosowanie niezweryfikowanych domowych sposobów ze względu na potencjalne skutki uboczne i brak gwarancji bezpieczeństwa.
Lewatywa z kawy, rumianku i inne
Choć medycyna konwencjonalna zaleca stosowanie sprawdzonych preparatów aptecznych, w obrębie medycyny alternatywnej pojawiają się różne propozycje płynów do lewatyw. Lewatywa z kawy, często propagowana w kontekście chorób wątroby czy nowotworów, argumentowana jest obecnością kofeiny, która rzekomo ma działać detoksykacyjnie. Z kolei lewatywy z rumianku lub szałwii mają według zwolenników działać łagodząco i rozkurczowo na jelita. Warto jednak podkreślić, że brak jest wystarczających dowodów naukowych potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność takich metod, a ich stosowanie może wiązać się z ryzykiem.
Jak bezpiecznie wykonać lewatywę w domu?
Niezbędny sprzęt i prawidłowa temperatura płynu
Samodzielne wykonanie lewatywy w domu jest możliwe, jednak wymaga zachowania szczególnej ostrożności i przestrzegania zaleceń. Podstawowy sprzęt to zazwyczaj specjalny wlewnik (irygator), składający się z elastycznego zbiornika, wężyka i końcówki wprowadzanej do odbytu. Dostępne są również gotowe zestawy w aptekach, które zawierają wszystko, co potrzebne. Kluczowe jest, aby płyn używany do lewatywy miał temperaturę zbliżoną do temperatury ciała, czyli około 36-37°C. Zbyt gorący płyn może spowodować poparzenia, a zbyt zimny – szok termiczny i skurcz jelit. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed pierwszym samodzielnym wykonaniem zabiegu.
Przeciwwskazania i potencjalne skutki uboczne lewatywy
Kiedy unikać lewatywy? Ważne ostrzeżenia
Istnieje szereg sytuacji, w których wykonanie lewatywy jest kategorycznie przeciwwskazane. Należą do nich między innymi niedrożność jelit, niedawno przebyta perforacja jelita, ostre stany zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a także wszelkie ostre bóle brzucha o nieznanej przyczynie, nudności, wymioty czy krwawienie z przewodu pokarmowego. Lewatywy nie powinny być stosowane u osób z poważnymi chorobami nerek lub serca, a także u osób odwodnionych. Szczególną ostrożność należy zachować u dzieci poniżej 3 roku życia, a u kobiet w ciąży zabieg ten powinien być wykonywany jedynie w uzasadnionych przypadkach, tuż przed porodem.
Możliwe komplikacje i zalecenia po zabiegu
Chociaż lewatywa zazwyczaj nie jest bolesna, może powodować pewien dyskomfort, nasilający się w przypadku schorzeń takich jak żylaki odbytu. Wśród potencjalnych skutków ubocznych wymienia się podrażnienie odbytnicy, świąd, a przy nieprawidłowym wykonaniu lub zbyt częstym stosowaniu – odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe. Rzadziej mogą wystąpić nudności, wymioty, a w skrajnych przypadkach, przy błędnym wprowadzeniu sprzętu, nawet poważne uszkodzenia jelit. Po wykonaniu lewatywy zaleca się odpoczynek i obserwację organizmu. W przypadku braku efektu lub pojawienia się niepokojących objawów, takich jak silny ból, krwawienie czy gorączka, konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem. Zbyt częste wykonywanie lewatyw może również zaburzać naturalną florę bakteryjną jelit i osłabiać ich prawidłową pracę.
Lewatywa a poród – czy jest konieczna?
Lewatywa przed porodem stosowana jest przede wszystkim ze względów higienicznych. Celem zabiegu jest oczyszczenie jelit z zalegających mas kałowych, aby uniknąć mimowolnego wydalenia stolca podczas silnych skurczów porodowych i parcia. Choć nie jest to zabieg bezwzględnie konieczny i każda kobieta ma prawo decydować o jego wykonaniu, wielu lekarzy i położnych nadal zaleca lewatywę jako standardowe postępowanie, mające na celu zapewnienie komfortu i higieny rodzącej oraz personelu medycznego. Warto jednak zaznaczyć, że współczesne podejście do porodu kładzie nacisk na naturalność i minimalizację interwencji, dlatego decyzja o wykonaniu lewatywy powinna być podejmowana indywidualnie, po rozmowie z lekarzem prowadzącym ciążę.
Dodaj komentarz